هیدروکسید پتاسیم ترکیبی سفید رنگ با قدرت بازی بسیار بالا است که با فرمول شیمیایی KOH نشان داده می شود و با نام های هیدروکسید پتاسیم، پتاس، پتاسیم کاستیک، پتاس سوز آور و پتاسیم پرک نیز شناخته می شود. بر خلاف هیدروکسید سدیم، هیدروکسید پتاسیم عاری از کلر می باشد و در نتیجه می توان از آن برای خنثی سازی محلولها و موادی که باید در عدم حضور کلر خنثی شوند استفاده کرد. هیدروکسید پتاسیم نسبت به هیدروکسید سدیم قدرت بازی بیشتری دارد و به مقدار بیشتری در آب حل می شود.
هیدروکسید پتاسیم، جامدی بی بو، سفید و ناهموار است که اغلب محلول در آب است و در ساخت صابون، به عنوان اللکترولیت در باتری های قلیایی و درآبکاری الکتریکی، لیتوگرافی و رنگبرها استفاده می شود.
همانند هیدروکسید سدیم (NaOH)، پتاس ماده بی رنگ و یک نمونه از بازهای قوی است و کاربردهای بسیاری در صنعت و کشاورزی دارد. بیشترین کاربرد این ترکیب واکنش نسبت به اسید ها و خاصیت خورندگی آن است. تولید جهانی هیدروکسید پتاسیم تقریبا ۸۰۰،۰۰۰ تن در سال (۲۰۰۵) است.هیدروکسید پتاسیم ماده تشکیل دهنده بیشتر صابون های مایع و جامد و همچنین بسیاری از ترکیبات دیگر است.
پتاس به راحتی در آب حل می شود و محلولی بازی را ایجاد می کند. پتاس سوز آور در تماس با پوست، دارای اثر خورندگی است و در واکنش با اسیدها، نمک پتاسیم تولید میکند. هیدروکسید پتاسیم نم گیر است، به این معنا که رطوبت را در مجاورت با هوا جذب کرده و تشکیل محلولی را می دهد که گرفتن دوباره آب از ان بسیار سخت است. پتاس مانند هیدروکسید سدیم به هنگام حل شدن در آب گرما تولید می کند. این ماده در تماس با دست به راحتی اب شده و دست را چرب و تولید صابون میکند . صابون تولید شده از واکنش چربی پوست با پتاس بوجود میآید. همچنین واکنش تدریجی پتاس با دی اکسید کربن موجود در هوا میتواند منجر به تولید کربنات پتاسیم شود.
توضیح عکس: کربنات پتاسیم تولید شده از واکنش هیدروکسید پتاسیم نشت کرده با دی اکسید کربن موجود در هوا
خواص:
هیدروکسید پتاسیم خالص را می توان از واکنش هیدروکسید سدیم با پتاسیم ناخالص به دست آورد. این ترکیب را معمولاً به صورت قرص های شفاف فروخته می شود، که در تماس با هوا چسبناک میشود، پتاس یا همان هیدروکسید پتاسیم حاوی مقدار متغیری از آب است و انحلالش در آب بسیار گرما زا است. محلول های هیدروکسید پتاسیم با غلظت حدود ۵. - ۲٪ در تماس با پوست تحریک کننده، در حالی که با غلظت های بالاتر از ۲٪خورنده هستند.
در دمای اتاق، تقریباً ۱۲۱ گرم پتاسیم هیدروکسید در ۱۰۰ میلی لیتر آب قابلیت حل شدن دارد، به دلیل بالا بودن میل ترکیبی هیدروکسید پتاسیم با آب، در ازمایشگاهها از آن به عنوان ماده خشک کننده نیز استفاده میشود.
هیدروکسید پتاسیم، بازی قوی و تشکیل دهنده محلول های قلیایی در آب و دیگر حلال های قطبی است. این محلول ها قادر به پروتونزدایی بسیاری از اسیدها، حتی اسید های ضعیف، هستند. در شیمی تجزیه تیتراسیون با استفاده از محلولهای پتاسیم برای سنجش اسیدها استفاده می شود.
روشهای تولید هیدروکسید پتاسیم:
در زمان های قدیم هیدروکسید پتاسیم از طریق واکنش هیدروکسید کلسیم ( آهک هیدراته ) با کربنات پتاسیم تولید میشده است.
Ca(OH)2 + K2CO3 → CaCO3 + 2 KOH
محلول به دست آمده از این واکنش فیلتر شده و کربنات کلسیم رسوب کرده جدا می شود. در مرحلهی بعدی محلول فیلتر شده جوشانده و تغلیظ می شود تا هیدروکسید پتاسیم جامد به دست آید.
روش جدید تولید هیدروکسید پتاسیم، الکترولیز محلول های کلرید پتاسیم با استفاده از فرآیند جیوه ای و فرآیند غشایی می باشد. فرآیند الکترولیز کلرید پتاسیم مشابه الکترولیز کلرید سدیم می باشد ( ولتاژ پیل کمی کمتر است). در روش جیوه ای هیدروکسید پتاسیم بسیار خالص (۴۵-۵۰% ) و در روش غشایی، محلول حدود ۳۰% تولید می شود. این محلول ها به کمک تبخیر، تغلیظ می شوند و در بیشتر موارد از طریق تبخیر در خلاء هیدروکسید پتاسیم جامد ۹۰% حاصل می گردد. فرآورده های جنبی الکترولیز، کلر و هیدروژن می باشند.
2 KCL + 2 H2O → 2 KOH + CL2 + H2
مصارف :
از هیدروکسید پتاسیم برای تولید سایر ترکیبات پتاسیم نظیر پرمنگنات پتاسیم، کربنات پتاسیم، فسفات های پتاسیم نظیر دی فسفات تترا پتاسیم، برومات پتاسیم، یدات پتاسیم، سیانید پتاسیم، تولید رنگدانه ها ( پیگمنت ها) تولید شیشه، تولید صابون های مایع با کیفیت بالا، ساخت گازوئیل از نباتات، خنثی سازی محلول های اسیدی و در تولید مواد شیمیایی استفاده می شود.از مهمترین کاربردهای دیگر آن، در تهیه کودهای شیمیایی و به عنوان الکترولیت در باتریها میباشد.
مانند هیدروکسید سدیم ، هیدروکسید پتاسیم کاربردهای متعددی دارد که تقریباً بیشترشان از خاصیت قلیایی آن و تواناییش در تجزیه بسیاری از مواد بهره می گیرند. به عنوان مثال، در فرآیندی به عنوان "سوزاندن شیمیایی"، هیدروکسید پتاسیم به تجزیه بافت های نرم، هم حیوان هم انسان، و به جا گذاشتن تنها استخوان ها و بافت های سخت سرعت می بخشد.
پتاس همچنین برای ساخت تراشه های نیمه رسانا استفاده می شود. در مانیکور نیز برای از بین بردن پوست های زمخت دست و پا(کوتیکول) از ماده شیمیایی استفاده می شود که عنصر اصلی سازنده آن هیدروکسید پتاسیم است. برای از بین بردن موی حیوانات (دباغی) از بازهایی مانند هیدروکسید پتاسیم که به کوتیکول ساقه مو آسیب می زنند، استفاده می شود. پوست حیوانات را برای چند ساعت در محلول KOH و آب می خیسانند و آنها را برای مرحله مو زدایی آماده می کنند. از این اثر برای اصلاح صورت هم استفاده می شود. محصولات قبل اصلاح و بعضی از خمیر های ریش تراشی حاوی هیدروکسید پتاسیم میباشند.
از پتاس برای ساخت صابون نیز استفاده می شود و همچنین در شیمی آلی کاربرد دارد.می توان از آن برای ساخت کودهای شیمیایی و دیگر ترکیبات حاوی پتاسیم استفاده کرد. هیدروکسید پتاسیم در ساخت گازوئیل از نباتات، در باتری های آلکالاین (قلیایی) و نیکاد به عنوان الکترولیت و همچنین شناسایی قارچ ها کاربرد دارد.
به منظور خرید و کسب اطلاعات بیشتر دربارهی هیدروکسید پتاسیم یونید کره جنوبی با ما تماس حاصل بفرمایید.